Νταβίντ, Γκέραρντ

(Gerard David,Οντερβάτερ, Γκούντα περ. 1460 – Μπριζ 1523). Φλαμανδός ζωγράφος. Ο τελευταίος σημαντικός εκπρόσωπος της μεγάλης φλαμανδικής παράδοσης του 15ου αι, διαμορφώθηκε αρχικά στις Κάτω Χώρες (ίσως στο Χάαρλεμ) και το 1484 εγκαταστάθηκε στη Μπριζ, όπου δέκα χρόνια αργότερα έγινε επίσημος ζωγράφος της πόλης. Αυτή την εποχή δέχτηκε την επίδραση των κορυφαίων Φλαμανδών ζωγράφων, του Βαν ντερ Βάιντεν και κυρίως του Χανς Μέμλινγκ, με τον οποίο συγγενεύει στην αναζήτηση της αρμονικής καθαρότητας των μορφών. Με την Καταδίκη του Καμβύση (1498) άρχισε η καλύτερη περίοδος της παραγωγής του Ν., που εκτείνεται περίπου έως το 1511. Τα κυριότερα έργα αυτής της εποχής είναι ο Συνοδικός Σαλβιάτι με τρεις Άγιες, σήμερα στο Λονδίνο, και το τρίπτυχο του Ζαν ντε Τρομπ, στην Μπριζ. Ένα θαυμάσιο έργο, χαρακτηριστικό για τη λεπτή αρμονία και την ευπρέπεια του ύφους, είναι η Αποκαθήλωση της Εθνικής Πινακοθήκης του Λονδίνου με το βραχώδες τοπίο του βάθους που θυμίζει έργα του βαν ντερ Χους και μαρτυρεί την ικανότητα του καλλιτέχνη στο είδος αυτό, όπως εξάλλου φαίνεται και από δύο λαμπρά τοπία της Χάγης. Το γνωστότερο ίσως έργο του Ν., η Παναγία με τη γαλατόσουπα, ζωγραφισμένο περίπου το 1520, ανήκει στην τελευταία περίοδο του καλλιτέχνη. Μαρτυρία ενός πιθανού ταξιδιού του Ν. στην Ιταλία (για το οποίο δεν υπάρχουν πειστικά τεκμήρια) αποτελεί κατά τη γνώμη μερικών ερευνητών ο Γολγοθάς, που βρίσκεται σήμερα στο Παλάτσο Μπιάνκο της Γένοβας. Γκέραρντ Νταβίντ: «Ο μυστικός γάμος της Αγίας Αικατερίνης» (Λονδίνο, Εθνική Πινακοθήκη). «Ο κανονικάριος ντε Σαλβιάτι και οι προστάτες του», τμήμα από ένα πολύπτυχο, έργο του Ολλανδού ζωγράφου Γκέραρντ Νταβίντ (Λονδίνο, Εθνική Πινακοθήκη).